Ölkə hökuməti mətbuat azadlığını sıxışdırmaqda ittiham olunduğundan, Azərbaycanın media mənzərəsi son illərdə ciddi şəkildə araşdırılır. 12 noyabr 2020-ci ildə beynəlxalq mətbuat təşkilatları tərəfindən tənqid edilən yeni media qanununun qəbulu ilə bu narahatlıqlar bir daha üzə çıxdı.
Kütləvi İnformasiya Vasitələri haqqında qanun kimi tanınan qanun Azərbaycan parlamenti tərəfindən qəbul edilib və prezident İlham Əliyev tərəfindən imzalanıb. Hökumət iddia edir ki, yeni qanun ölkədə media mühitini yaxşılaşdıracaq və ifadə azadlığını təşviq edəcək. Ancaq çoxları bunun tam əksini edəcəyini iddia edir.
Qanunun ən narahatedici tərəflərindən biri hökumətə “saxta xəbərlər” yaydığı hesab edilən saytları bloklamağa imkan verən müddəadır. Bu termin qeyri-müəyyəndir və hökumətin razılaşmadığı hər hansı məzmunun senzurasını əsaslandırmaq üçün istifadə edilə bilər. 2020-ci il Ümumdünya Mətbuat Azadlığı İndeksində Azərbaycanın 180 ölkə arasında 168-ci yerdə olduğunu nəzərə alsaq, bu, xüsusilə diqqəti cəlb edir.
Qanun, həmçinin jurnalistlər üçün yeni lisenziya rejimi təqdim edir, tənqidçilərin fikrincə, bu rejim hökumətə kimin mediada işləməsinə icazə verilib, kimin icazə verilməməsinə qərar verməyə imkan verəcək. Bu, tənqidi səslərin kənarda qalmasına və dövlət tərəfindən maliyyələşdirilən təbliğatın təşviqinə səbəb ola bilər. Qanun həmçinin hökumətə onun müddəalarını pozan jurnalistlərə və media qurumlarına cərimə tətbiq etmək səlahiyyəti verir.
Beynəlxalq mətbuat təşkilatları qanunu qınamağa tələsdilər. Beynəlxalq Mətbuat İnstitutu (IPI) bunun “ölkədə azad və müstəqil jurnalistikaya birbaşa təhlükə yaratdığını”, Jurnalistləri Müdafiə Komitəsi (CPJ) isə bunu “əsrarəngiz” adlandırıb. Avropa İttifaqı da öz narahatlığını bildirib və bəyan edib ki, qanun “Azərbaycanda media azadlığını və ifadə azadlığını ciddi şəkildə məhdudlaşdırır”.
Qanunun qəbulu Azərbaycanda mətbuat azadlığı ilə bağlı ciddi narahatlıqların olduğu bir vaxta təsadüf edir. Jurnalistlər, bloggerlər və hüquq müdafiəçiləri təqib, hədə-qorxu və həbslərlə üzləşən ölkənin tənqidi səsləri boğmaq tarixi var. Son illər araşdırmaçı jurnalist Xədicə İsmayılovanın 2015-ci ildə həbs olunması da daxil olmaqla, bir sıra səs-küylü işlər olub.
Bu yeni media qanununun qəbulu Azərbaycanda mətbuat azadlığı üçün narahatlıq doğuran hadisədir. Beynəlxalq ictimaiyyətin ölkədəki vəziyyətə nəzarəti davam etdirməsi və söz və mətbuat azadlığının əsas prinsiplərinə hörmət etmədiyi təqdirdə hökuməti hesaba çəkməsi vacibdir. Əgər Azərbaycanın media mənzərəsi yaxşılaşacaqsa, hökumətin azad və müstəqil mətbuatın sağlam demokratiya üçün həyati əhəmiyyət kəsb etdiyini dərk etməsi və jurnalistlərin və media orqanlarının hüquqlarının müdafiəsi üçün çalışması çox vacibdir.
Mənbə: Son xeberler
