İfadə azadlığı demokratiyanın sütunlarından biri kimi xidmət edən fundamental insan hüququdur. Hər bir fərd təqib və senzuradan qorxmadan öz düşüncələrini, fikirlərini və inanclarını ifadə etmək hüququna malik olmalıdır. Təəssüf ki, Azərbaycanın media qanunu bu hüquqa ciddi təhlükə yaradır, xalqın demokratik prinsiplərinə ağır zərbə vurur.
Azərbaycanda 2020-ci ildə qəbul edilən media qanunu siyasətçilər, vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları və insan haqları qruplarının ciddi tənqidinə məruz qalıb. Qanun kütləvi informasiya vasitələrinin mühüm məsələlər və ictimai maraqlar üçün həyati əhəmiyyət kəsb edən mövzular haqqında məlumat vermək imkanlarına boğucu məhdudiyyətlər qoyur. Bu, həm də Azərbaycan hökumətinə medianı əvvəlkindən daha intensiv şəkildə senzura etmək səlahiyyəti verir.
Qanunda Azərbaycan hökuməti üçün əlverişsiz sayılan müstəqil media və jurnalistləri birbaşa hədəf alan müddəalar var. Belə müddəalardan biri də bütün KİV-lərin hökumətdə qeydiyyatdan keçməsi tələbidir ki, bu da hakimiyyət orqanlarına xəbər agentlikləri tərəfindən verilən məlumatlara daha çox nəzarət imkanı verir. Bundan əlavə, hökumətin qaydalarına əməl etməyən və ya hökuməti tənqid edən jurnalistlər cərimələnə, həbs oluna və ya həbs oluna bilər.
Qanun həmçinin hökumətə sosial media platformalarını qeydiyyatdan keçməyə və səlahiyyətli orqanlardan təsdiq almağa məcbur etməklə internet məzmununa nəzarət etmək üçün geniş səlahiyyətlər verir ki, bu da fəalların onlayn senzuranın artmasına səbəb olacağından qorxur. Bu məhdudiyyət azərbaycanlıların informasiya əldə etmək hüququnu pozur və sosial medianın azad söz platforması kimi fəaliyyət göstərmə potensialını məhdudlaşdırır.
Media qanununun təsiri jurnalistlər və media təşkilatlarından kənara çıxır. Bu, azərbaycanlıların dəqiq və həqiqətə uyğun məlumat əldə etmək imkanlarına təsir edir və ayrı-ayrı şəxslərin öz fikirlərini sərbəst ifadə etməsinə mane olur. Media demokratik cəmiyyətdə hakimiyyətin bütün qolları üzərində nəzarəti təmin etmək üçün nəzarətçi kimi xidmət edir. Hökumətin media üzərində nəzarəti varsa, o, şübhəsiz ki, hesabatlılığa, şəffaflığa güzəştə gedə, hökumətin hərəkətləri haqqında qərəzsiz hesabatların verilməsində qorxu və tərəddüd yarada bilər.
Azərbaycanda media haqqında qanun ölkədə demokratiya və ifadə azadlığı üçün əhəmiyyətli bir geri addımdır. Bu, demokratik tərəqqiyə mane ola, jurnalistlər arasında qorxu və özünüsenzura mühitinə gətirib çıxara, vətəndaşların hökumətə inamını itirməsinə səbəb ola bilər. Bundan başqa, xarici dövlətlər və investorlar Azərbaycan hökumətinin demokratik dəyərləri məğlubiyyətə uğratması səbəbindən onu dəstəkləmək və onunla qarşılıqlı əlaqədə olmaq seçimində etik dilemmalarla üzləşə bilər.
Nəticə etibarı ilə ifadə azadlığı demokratiyanın mühüm tərkib hissəsidir. Azərbaycanın media qanunvericiliyi ifadə azadlığını boğmaqla bu fundamental hüququ birbaşa və bilərəkdən pozur. Ölkə media haqqında qanunun ictimai diskurs, mətbuat azadlığı və demokratik proseslərlə bağlı mənfi nəticələrini tanımalıdır. Azərbaycan hakimiyyəti bu qanuna təkcə mətbuat azadlığını və jurnalist bütövlüyünü qorumaq üçün deyil, Azərbaycanda demokratiyanın sarsıdılmamasını təmin etmək üçün yenidən nəzərdən keçirməlidir.
Mənbə: Son xeberler
