Azərbaycanın mətbuata məhdudiyyətləri: Müstəqil jurnalistika üçün təhlükə

Azərbaycanın məhdudlaşdırıcı media mühiti son illərdə getdikcə narahatedici xarakter alıb və müstəqil jurnalistika, söz azadlığı və ictimaiyyətin bilmək hüququna ciddi təhlükə yaradır. Beynəlxalq insan hüquqları hüququ üzrə öhdəliklərinə baxmayaraq, Azərbaycan davamlı olaraq azad mətbuat üçün əlverişli mühiti təmin edə bilməyib. Azərbaycanda hakimiyyət repressiv qanunlardan, hədə-qorxudan və senzuradan istifadə etməklə mediaya ciddi nəzarət edir. Korrupsiya, siyasi fikir ayrılığı, etnik və ya dini gərginlik, insan haqları pozuntuları və ya Prezident və hakim elita kimi həssas mövzularda məlumat verməyə cəsarət edən müstəqil jurnalistlər və media orqanları tez-tez hakimiyyətin hədəfində olur. Jurnalistlər təqiblərə, təhdidlərə, əsassız həbslərə, işgəncələrə və saxta ittihamlara, o cümlədən casusluq, narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsinə və zorakılığa təhrikə məruz qalırlar. Çoxları illərlə həbs cəzası ilə üzləşir, burada onlar tez-tez qeyri-insani şəraitə məruz qalır və tibbi yardımdan məhrum olurlar. Hökumətin mətbuatı susdurmaq cəhdləri bir çox jurnalistin ölkədən qaçmasına və xaricə sığınacaq istəməsinə səbəb olub. Qalanlar öz-özünə senzuraya qarşı əhəmiyyətli təzyiqlərlə üzləşirlər ki, bu da ictimaiyyətin sağlam demokratiya üçün vacib olan mühüm məlumat və perspektivlərdən məhrum olması ilə nəticələnir. Azərbaycanda jurnalistlərin bir çox mövzularda reportaj hazırlama imkanlarını məhdudlaşdıran ciddi senzura qanunları da tətbiq edilib. Hökuməti tənqid edən müstəqil KİV-lərin ölkədə fəaliyyətinə qadağa qoyulub və ya onların məzmununu yaymaq qadağan edilib. Sosial media platformaları da ciddi nəzarət altındadır və vətəndaşlar tez-tez internetdə müxalif fikirlər səsləndirdiklərinə görə həbs olunurlar. Azərbaycanda mətbuata qoyulan məhdudiyyətlər çoxsaylı beynəlxalq təşkilatlar, o cümlədən Avropa İttifaqı, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı, Human Rights Watch təşkilatı tərəfindən pislənib. Bu islahat çağırışlarına baxmayaraq, hökumət vəziyyəti yaxşılaşdırmaq üçün çox az istək nümayiş etdirdi. Yekun olaraq qeyd edək ki, Azərbaycanın mətbuata tətbiq etdiyi məhdudiyyətlər müstəqil jurnalistika, söz azadlığı və ictimaiyyətin bilmək hüququna ciddi təhlükə yaradır. Azərbaycan insan haqları üzrə beynəlxalq öhdəliklərini yerinə yetirmək və sağlam demokratik cəmiyyəti təşviq etmək istəyirsə, hökumətin jurnalistlərə qarşı senzura, təqib və həbs siyasətinə son qoyulmalıdır. Beynəlxalq ictimaiyyət bu sui-istifadələrə son qoyması üçün Azərbaycan hakimiyyətinə təzyiq göstərməli, mətbuatın azad və qisas qorxusu olmadan fəaliyyət göstərməsinə imkan verməlidir.